Izložba grafičkih partitura i šahtofona DB Indoša i izvedba „ni svi kraljevi ljudi“ !
Srijeda, 24. travnja
18h Otvorenje izložbe grafičkih partitura i šahtofona DB Indoša i izvedba: „ni svi kraljevi ljudi…“ (šahtofonija) @ Galerija SC (30′)
Damir Bartol Indoš – konstruktor Šahtofona i autor proizvodnje zvučnih slika Šahtofona – grafičkih partitura za Šahtofonije
Šahtofon - model Sjever 3142 autorski je rad i izum D.B. Indoša, a predstavlja opružni muzički stroj čija je tajna u kolektivnom asamblažu vodoravno i okomito nategnutih opruga različitih dužina i debljina pričvršćenih za unutrašnjost šaht-konstrukcije za prijenos vibracija ruku i opruga. Interaktivna audio-video skulptura Šahtofon za komorno ekstremno muziciranje za dvije, četiri, šest i osam ruku, evokacija prepariranog pianina, iz nepokretnoa se stanja aktivira dodirom ruku po oprugama, potezanjem, trzanjem i vibriranjem opruga ili kretanjem samog instrumenta koji proizvodi tihu šahtofoniju. Četiri šahta za sviranje dijele “klavijaturu” šahtofona na 4 dijela koja ograničuju doseg ruku u svakome šahtu, a označena su latinskim brojevima od I do IV na njihovim poklopcima. U unutrašnjosti svakog šahta nalazi se akumulatorsko svjetlo i nadzorna kamera za snimanje rada ruku i opruga, čija se slika projicira na vanjskoj plohi Šahtofona. Otvaranjem i zatvaranjem pojedinih poklopaca, paljenjem i gašenjem unutrašnjeg akumulatorskog svjetla, pojavljivanjem i nestankom ruku u unutrašnjosti šahtova te izazivanjem prisilnih vibracija i prigušenjem opruga proizvodi se zvučno-vizualna slika šahtofonije. Mehanička tijela ruku ulaze u prostor mehaničkih tijela opruga, križaju se i rastežu opruge, spirala u potrazi za prstohvatom fonije. Opruge prisiljavaju ruke na vibriranje, na zvučnost njihovih molekula, proizvodnju fonije rukoma-oprugama. Ideja šaht-rupa postaje relacija tijelo-zvuk, a šahtofonist postaje čovjek-šahtofon.
Kolorističke grafičke partiture za Šahtofonije
Papirnati svitci presavijanjem otkrivaju tok jednostavnog obojanog algoritma. Pet boja – crvena, narančasta, žuta, zelena, plava ispunjavaju geometrijske oblike velikih trokuta i njihovih obrnutih slika na linijama „notnog“ crtovlja. Grafički sadržaj radi s grafikom upozorenja, a razlike koje uspostavlja su u intenzitetima njihove zvučnosti – veliki trokut za glasnu vibraciju opruge i glasni glas, mali trokut za tihu opružnu vibraciju i tihi glas. Šahtofonije se izvorno izvode u posebno konstruiranim instrumentima – Šahtofonima – zvučnim kutijima ispunjenih mrežom od pet opruga, pet boja za svaku od pojedinih opruga i pet opruga za svaku od pojedinih boja. Partiture su vokalno-instrumentalne, rezovi riječi za zvučne rezove i zvučni rezovi za rezove riječi, brojevi dodira opruga brojevi su rezova u riječi koju se opružno ozvučuje. Između slika obojanih ikona pojavljuju se brojevi koji određuju trajanja tišine / pauze između vibracija glasa i čeličnih spirala. Svako trajanjeŠahtofonije je moguće izračunati jednostavnom matematičkom operacijom zbrajanja ucrtanih brojeva unutar grafičkog zapisa – sveukupno proizvedenih vibracija i njihovih među-tišina. U šahtofonistovoj izvedbi sudjeluje više dijelova tijela i njegovih organa – istovremeno u relativno kratkim jedinicama vremena šahtofonist postaje zvučno tijelo bez i sa organima. Gesta šahtofonista klasnog je karaktera, isprepliće geste radnika, oprugara i umjetnika, te proizvodeći Šahtofonije stvara novi niz uloga – oprugara umjetnika, umjetnika oprugara, glazbenika radnika, radnika glazbenika…
Damir Bartol Indoš – constructor of the Schachtophone and author of the sound images of the Schachtophone – Schachtophone graphic scores
Schachtophone, an invention and work by D. B. Indoš, presents a steel spring musical machine whose secret is in collective assemblage of the vertically and horizontally tightened springs of different length and thickness, connected to the inner part of a manhole construction (Croatian: šaht) for transfering vibrations of the hands and springs. Interactive audio-visual sculpture Schachtophone, an extreme chamber music for two, four, six and eight hands, evokes the prepared piano and, out of a motionless state becomes active by hands touching the springs, pulling, twitching and vibrating of the springs or moving the instrument itself, which produces a silent schachtophonia. Four šahts for playing split the “keyboard” of the Schachtophone to four parts that limit the hand reach in each of the šahts, and they are marked on their covers with numbers from I to IV. The inside of each šahts has a light that works through an acumulator and a surveillance camera for recording the hand and spring work. The image is then projected on the outside panel of the Schachtophone by opening and closing of individual covers, turning the inside light on and off, showing and dissapearing the hands inside the šahts and provoking forced vibrations, as well as damping the springs. That way a sound-visual image of the shachtophonia is produced. Mechanical body of the hands enters the space of the mechanical bodies of the springs, they unfold and stretch the spiral springs in search for the fingering of the phonia.
Coloristic graphic scores for Shachtophonias
The unfolding of paper scrolls reveals a flow of a simply coloured algorhythm. Five colours – red, orange, yellow, green, blue, fill geomethrical shapes of large triangles and their reversed images on the stave lines. The graphic content works with graphic warning and the differencies that it establishes are in the intensities of their sonority – a large triangle for loud vibration of the spring and loud voice, a small triangle for silent spring vibration and silent voice. Schachtophonias are originally played in specially constructed instruments – Schachtophones – sound boxes filled with five interlocked springs, five colours for each of the springs and five springs for each of the colours. The scores are vocal-instrumental, word cuts for sound cuts and sound cuts for word cuts. Number of touching the springs is the number of word cuts that are amplified through springs. There are numbers shown between the images of coloured icons, that determine the duration of silence / pause between the vibrations of the voice and steel springs. Duration of each shachtophonia can be calculated using simple mathematical operation of summing the numbers from the graphic score, that represent a number of produced vibrations and the silences between. A number of body parts and its organs takes part in a schachtophonic performance – in relatively short time units, the schachtophonist becomes at the same time a sound body, without and with the organs. Schachtophonist’s gesture is one of class character, interweaving gestures of a worker, springman and those of the artist, and by producing schachtophonias, he creates a whole new set of roles – springman artist, artist springman, musician worker, worker musician…